Restauratieverslag
656A
Vandaag
heb ik mijn nieuw verkregen 656A opgehaald en uiteraard aan een eerste
inspectie en check onderworpen. Zie onderstaande foto voor de binnenkant.
Hoewel er
aan stof geen gebrek was, vielen er toch een paar dingen direct op:
- de
bekerelco was vervangen
- de
net-entree is naar de knoppen
- op veel
plaatsen is de rubberen isolatie vergaan en verdwenen
- de
dubbele bedrading naar de schakelaar
- het
plakband om het luidsprekerdoek op z'n plaats te houden.
Zo'n
net-entree met spanningcarrousel heb ik wel liggen en is het grootste probleem
niet. Gezien de staat van de bedrading wordt het wel een aanzienlijke klus om
die te vervangen omdat de bedrading eveneens vervangen zal moeten worden. De
radio langzaam op gang brengen had niet zoveel zin meer omdat deze zeer
recentelijk aan het net heeft gehangen en dus "hoppa" de spanning
erop. Het duurde eventjes maar toen kwam er ook geluid uit de radio, zij het
alleen op de MG en LG. Na de bandkeuzeschakelaar een paar keer heen en weer
gedraaid te hebben kwam er op de KG (20 mtr) ook weer wat door. Na nog enige
malen tussen KG en MG geschakeld te hebben werd het ontvangstbereik op de KG
groter maar hield boven de 30 mtr op. Nadat de 2 ECH21's met elkaar omgewisseld
waren was er ontvangst over de hele KG band. Het volume wat er uit deze radio
komt houdt niet over en is in vergelijking met vergelijkbare toestellen als de
657A en 768A matig te noemen. Tevens zet ik vraagtekens bij het luidsprekerdoek
(zie foto hieronder) mede gezien de stukken plakband op het luidsprekerplankje.
Met een
beetje geluk zit het originele doek er nog onder. Ook klopt het logo niet. Hier
zit een 30-er jaren logo op terwijl deze radio uit 1946 stamt en er dus een
schildje op moet zitten.
Deel
2
De
afgelopen dagen heb ik een paar uur aan dit toestel kunnen besteden en was de
eerste gang het opzoeken van de oorzaak dat die AZ1 zo waarzinnig heet werd en
er dus ergens erg veel stroom getrokken werd. In mijn eerste bericht had ik al
aangegeven de koppel-C (C122) niet te vertrouwen maar een poging de radio op te
starten zonder EBL21 leidde eveneens al snel tot een oververhitte AZ1 en moest
de oorzaak "dichter bij huis" gezocht worden. De bekerelco, die ik
toen ook al vermeld had. De bedrading aan die elco's lieten ook te wensen over
en kon gelijk mee vervangen worden. Nadat de bekerelco en de nodige bedrading vervangen
was kon de radio (zonder EBL21) weer getest worden en bleef de temperatuur van
de AZ1 netjes binnen de perken. Gek genoeg gaf een mA-meter tussen de AZ1 en C1
voor vervanging van de bekerelco geen overmatig stroomtrekken aan en werd R1
ook niet heet. Controle van de uitgebouwde bekerelco op de Heathkit bracht ook
geen afwijking(-en) aan het licht. Toen de EBL21 erin gestoken en de radio weer
aangezet en na enkele seconden kwam er geluid uit de (externe) speaker wat
constant bleef en niet na een minuutje of zo in elkaar zakte. De volumeregelaar
kraakte dat het een lieve lust was en is vervangen. De toonregelaar was nog
perfect. Daarna het luidsprekerplankje eens uit de kast gehaald en het
"vage" doekje eraf gehaald. Bleek, zoals gehoopt, het originele
doekje er nog onder te zitten. Het was wat smoezelig maar wel heel en een
luidsprekerdoekje op een radio van 65 jaar oud mag in mijn ogen best een beetje
smoezelig zijn. Tevens is er een correct schildje op de kast gezet.
Een foto
van het vervangen spanningscaroussel met net-entrée en kritische bedrading.
Zo ziet
de boel er weer in elkaar uit
Rest er
nog enkele teerbommen en indien noodzakelijk wat bedrading te vervangen die
allen onder in het chassis zitten.
Ik heb
meer met chassisses als deze gewerkt en mijn ervaring is dat de ogenschijnlijk
moeilijkste weg (door het serviceluik) achteraf de makkelijkste weg is. Als je
de bakeliete chassisdelen van de bodemplank afhaalt, haal je je minimaal 100%
meer werk op jouw nek dan strikt noodzakelijk is. Al was het alleen al om de
bedrading die gewoon kan blijven zitten en bij loshalen van de chassisdelen eveneens
vervangen moeten worden waardoor je echt van het een in het ander vervalt. Dit
weekend dus die teerbommen vervangen. Ze zijn al getest en zo lek als een
mandje.
Deel 3
Zoals
eerder aangegeven, had ik een wel zeer merkwaardig effect in de volumeregeling
ontdekt in de toen net weer goed spelend gekregen 656A. Vandaag eerst het type
potmeter eens gecontroleerd en ik had er weldegelijk een nieuwe ongebruikte
500K potmeter (zonder aftakking) in gezet. Daarna eens de voorgestelde metingen
uitgevoerd die geen resultaat opleverde. Uiteindelijk de potmeter eens
losgehaald en op Ohmse waarde doorgemeten. Al spoedig bleek deze jongen de
boosdoener te zijn. Tot ± 50% van de potmetergang zag je tussen de top en loper
bij opdraaien keurig een aflopende weerstand. De tweede helft bleef de
weerstand redelijk constant op ± 5K staan. Kortom; potmeter niet helemaal jofel
maar werkt verder wel correct in de radio en heb hem derhalve laten zitten,
mede omdat ik geen zin had in het wederom uitbouwen van het chassis. Met name
het loshalen en weer vastzetten van de knop voor de toonregeling is bij dit
toestel een regelrecht drama. Neemt niet weg dat ik het vreemd vind dat deze
potmeter voor zover ik het mij kan herinneren in eerste instantie correct
gewerkt heeft.
Tot slot
de radio helemaal klaar. (Foto's volgen later)